سروش لشگری (متولد ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۴) با نام هنری هیچکس از نخستین خوانندگان رپ فارسی و از پیشگامان «رپ خیابانی» در ایران است. از او به عنوان «پدر رپ فارسی» یاد شده است.
زندگی‌نامه
سروش لشگری در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۴ در تهران زاده‌شد. وی تا ۲ سالگی در آلمان بزرگ‌شده‌است و یکی از فرزندان پسر یک خانواده ۵ نفری است. پدر او اصالتاً اهل قزوین است و با حسین لشگری (خلبان مشهور نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که سال‌ها در عراق اسیر بود) نسبت خانوادگی دارد.[۲] او ساکن محله ونک تهران و دانشجوی رشته الکتروتکنیک در دانشگاه بوده، اما درس خود را نیمه‌کاره رها کرده‌است.
فعالیت هنری
سال‌های آغازین (۱۳۶۴-۱۳۸۲)
هیچکس در ابتدا کارش را با بازخوانی ترانه‌های انگلیسی آغاز کرد، اما با استقبال چندانی مواجه‌نشد.[۳] او در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی فارسی دلیل انتخاب نام هیچکس را این گونه بیان کرده‌است:[۴]
دلیل انتخاب اسم هیچکس هم این بود که می‌خواستم یک تضادی ایجاد کنم با تأثیری که می‌خوام بگذارم و حرف‌هایی که می‌زنیم.
تشکیل ۰۲۱، آلبوم جنگل آسفالت و شهرت (۱۳۸۲-۱۳۸۶)
در سال ۱۳۸۲، هیچکس یکی از نخستین گروه‌های رپ ایران را با نام «۰۲۱» و با شعار «تهران برای همیشه» ایجاد کرد.[۳][۵] در آغاز هیچکس در ترانه‌های خود به کل‌کل‌های رایج با دیگر خواننده‌های رپ می‌پرداخت،[۴] اما بعد بیشتر سراغ موضوعات اجتماعی رفت.[۳]
هیچکس آلبوم زیرزمینی جنگل آسفالت را در سال ۱۳۸۵ با آهنگسازی مهدیار آقاجانی روی آی‌تیونز منتشر کرد.[۴] انتشار این آلبوم که حال‌وهوایی خیابانی داشت و موضوع ترانه‌های آن مشکلات اجتماعی ایران بود، نام هیچکس را بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخت و او را به موفق‌ترین خواننده رپ ایران بدل کرد.[۳][۴]
اولین موزیک ویدیوی رپ پارسی
مهرک گلستان، خواننده رپ مقیم لندن ملقب به ریویل، از طریق اینترنت و با واسطه خواننده رپی به نام دیو، با هیچکس آشنا شد و در سفر خود به تهران با او دیدار کرد. ریویل در این باره گفته‌است:[۶]
بعد از آشنایی با هیچکس از سبک کارش خیلی خوشم اومد و خلاصه اولین‌بار توی میدان ونک با هم قرار گذاشتیم. با هم قرار گذاشتیم که با هم آهنگ رپ بخونیم که توش موسیقی سنتی هم باشه. با همکاری چندین نوازنده سازهای ایرانی اومدیم این کارو انجام دادیم و ویدئوهاش رو خودمون فیلمبرداری کردیم.
هیچکس و ریویل چندین ترانه را با هم اجرا کردند که ترانهٔ «تیریپ ما» با نماهنگ سیاه‌وسفیدی که شامل صحنه‌هایی از قلیانکشی و رقص قمه در خیابان‌های تهران بود، در اینترنت معروف شد.[۴]
یه روز خوب می‌آد و خروج از ایران (۱۳۸۸)
هیچکس در فیلم کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره ساخته بهمن قبادی که در سال ۱۳۸۸ منتشر شد، در چند صحنه بازی کرد و نماهنگ «اختلاف» را اجرا کرد. او در دیالوگی در فیلم دربارهٔ خروج از ایران گفت:[۷]
ما چیزی که می‌خونیم بهش می‌گن چی؟ رپ فارسی. فارسی، یعنی مال همین‌جاست. جون تو اصلاً خارج کشور و اونور آب و اینا اصلاً راه نداره، به خاطر این که حرفی که ما می‌زنیم واسه دل همین شهره، می‌دونی چی می‌گم؟
هیچکس در سال ۱۳۸۸ ترانه‌ای به نام «یه روز خوب می‌آد» را خواند که با وجود نشانه‌های آشکار اشاره به فضای سیاسی ملتهب ایران، واکنش او نسبته به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ تعبیر شد.[۸] هیچکس سرانجام از ایران خارج شد و در لندن ساکن شد.[۸] اگرچه در مصاحبه با دویچه‌وله محل زندگی خود را تهران ذکر کرد.[۹] او درباره دلیل خروج خود از ایران در شبکه من‌وتو گفت:[۱۰]
داستان اینه که می‌خوایم قضیه[رپ فارسی] رو جهانی بکنیم و دیدم کاروبارمون تموم شد، برگردیم دیگه... اگه خدا بخواد.
و در نشستی درباره موسیقی هیپ‌هاپ ایران در مدرسه مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا درباره خروج خود از ایران گفت:[۸]
کلاً من برای همیشه نیومدم بیرون؛ بلکه او مدم کانال‌ها را برای بچه‌های تهران باز کنم. می‌خوام با مهدیار[آقاجانی] آلبوم بدم بیرون و با بهترین رپ‌خوان‌های جهان کار کنم تا ببینم چند چندن.
آلبوم انجام وظیفه و تک آهنگ‌های فردی (۱۳۸۸-۱۳۹۱)
در سال ۱۳۸۸ هیچکس در اواخر آهنگ نفرت(ریمیکس)[۱۱] اعلام کرد که به زودی آلبومی با نام انجام وظیفه منتشر خواهد شد.
سرانجام در تاریخ ۱۷ اسفند سال ۱۳۸۹ این آلبوم هم برای فروش بر روی آی تیونز[۱۲] و آمازون[۱۳] و هم برای دریافت رایگان در وب سات‌ها متشر شد. آهنگسازی آن برعهدهٔ مهدیار آقاجانی بود. این آلبوم به همراهی کل اعضای گروه ملتفت (فدائی، قاف و ریویل) ضبط شد که دارای ۵ آهنگ با موضوع‌های مختلف بود.
هیچکس در این آلبوم در دو آهنگ ما از اوناشیم و انجام وظیفه حضور دارد. باید دانست که آلبوم انجام وظیفه از گروه ملتفت پخش شد.
بعد از آلبوم انجام وظیفه هیچکس تک آهنگ‌های بسیاری از خود منتشر کرد و در دو آلبوم حضور داشت. یکی از آنها زاخارنامه که می‌توان گفت آهنگی که هیچکس درآن حضور داشت به جنجالی‌ترین آهنگ از آلبوم شناخته شد و دیگری آلبوم عدل از فدائی بود که هیچکس در آهنگ چی شنیدی؟ حضور داشت. بیش تر مخاطبان از این آهنگ به عنوان پر ایهام‌ترین آهنگ رپ یاد می‌کنند. قسمتی از اجرای هیچکس در این آهنگ:
«تو ذهن ملکه شده آرزو تلاش نباشه مثل آرد بی الکه[۱۴]»
در بیت بالا اگر قسمت‌های پر رنگ شده را به طور دیگری بخوانیم معنی جمله یا شعر کاملاً تغییر پیدا می‌کند.
آهنگ «اون مثل داداشم بود» و جدائی از صامت
در ۱۴ بهمن ۱۳۹۰ هیچکس آهنگی با نام اون مثل داداشم بود[۱۵] در باب پیشرو منتشر کرد و ادعا کرد که رضا (پیشرو) تمام موفقیت‌های موسیقی اش را مدیون اوست. اما ماجرا در اینجا تمام نشد، پیشرو در ۶ فروردین ۱۳۹۱ آهنگی با نام لوبیای سحر آمیز[۱۶] در جواب به این آهنگ منتشر کرد. پیشرو بعدها در یوتیوب اعلام کرد که من تمام حرفها مو در لوبیای سحرآمیز زدم و دیگه بین من و سروش هیچ رفاقتی وجود ندارد. به همین دلیل دو دوست صمیمی، که خود را دو برادر می‌نامیدند، از یک دیگر جدا و هر کدام مسیر خود را ادامه دادند.[۱۷]
جوون و خام
در ۹ اکتبر سال ۲۰۱۲ (چهارشنبه، ۱۷ مهر ۹۱)، هیچکس به همکاری قاف، ریویل و کول جی رپ، تک آهنگی از خود با نام جوون و خام (به انگلیسی: Young n' Foolish)، منتشر کرد.[۱۸] آهنگساز این کار مهدیار آقاجانی بود. از خصوصیات این آهنگ می‌توان به دو زبان بودن آن (انگلیسی و فارسی)[۱۹] اشاره کرد که قسمت فارسی آن را هیچکس و قاف و قسمت انگلیسی آن را ریویل و کول جی رپ اجرا کرده‌اند. این آهنگ یکی از همکاری‌های بزرگ رپ فارسی به شمار می‌آید.[۲۰]
کار بر روی آلبوم مجاز و تک آهنگ‌های فردی (۱۳۹۱ - تاکنون)
هیچکس در ۱۲ فروردین ۱۳۹۲ در قطعه صوتی که از خود منتشر کرد ضمن تبریک سال نو در رابطه با کارهایی که انجام خواهد داد، توضیح داد.[۲۱] او در رابطه با کار بر روی آلبوم جدیدش به‌نام مجاز توضیحاتی داد و گفت که بعد از پخش تک آهنگ بنگ و تک آهنگی با نام اّه آلبومش را پخش خواهد کرد. همچنین وی در رابطه با آهنگسازهای جدیدی با نام‌های حسن و حکمت صحبتی کرد.[۲۲] مهدیار آقاجانی، حسن و حکمت آهنگسازهای آلبوم مجاز هستند. بر اساس توییتی که هیچکس در صفحه رسمی خودش در توییتر نوشت این آلبوم از ای پی (EP) کوتاه به آلبوم ال پی (LP) بلند تبدیل خواهد شد.[۲۳]
موی پریشون» و حواشی آن
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲، هیچکس با همکاری داریوش (پلاک) و رؤیا عرب، تک آهنگی با نام موی پریشون را با آهنگسازی مهدیار آقاجانی منتشر کرد.[۲۴][۲۵] در ابتدا قرار بود این آهنگ برای مؤسسه امید مهر[۲۶] به فروش برسد اما عده‌ای سود جو این آهنگ را دزدیده[۲۷] و با نام جعلی فاحشه بر وزن نابغه و این دسته از نام‌ها، پخش کردند. وقتی هیچکس از این موضوع خبر دار شد، در صفحه رسمی خودش، در فیسبوک، برای آنها ابراز تاسف کرد.[۲۸]
آهنگ «من کی ام» و همکاری با فدائی
من کی ام نام تک آهنگی است که قراره هیچکس به همراهی اشکان فدائی از خود منتشر کند. بر طبق شایع‌ها و شواهد این آهنگ در جواب حواشی و دیس‌های چند ماهه به گروه ملتفت (گروهی که هیچکس، مهدیار، فدایی و بهرام و قاف و ریویل اعضای آن هستند) و شخص هیچکس می‌باشد خوانده شده و یکی از تک آهنگ‌های آلبوم مجاز می‌باشد.
آلبوم مجاز
سروش هیچکس قرار است در آینده‌ای نزدیک آلبومی به نام مجاز منتشر کند، تا به حال شایعات زیادی از آلبوم مجاز منتشر شده است که همهٔ آن شایعات به طوری رد شده‌اند. ممکن است در این آلبوم به غیر از هیچکس کسان دیگری نیز حضور داشته باشند، به هر حال باید منتظر آن بود که آلبوم منتشر شود و در آن موقع می‌توان در مورد این آلبوم به بحث و گفت و گو پرداخت و باید باز هم منتظر بود.
آهنگ فیروز
وی در تاریخ اسفند ۹۳ تک آهنگ فیروز را منتشر کرد که در آن از شخصیت تاریخی حاجی فیروز با شک و تردید بحث و صحبت می‌کند.وی این شخصیت را برخاسته از آفریقا می‌خواند. موضوع آهنگ فیروز قبلاً توسط مهدی اخوان ثالث در پاورقی یکی از شعرهای خود در مجموعه شعر ارغنون، با ابراز تنفر از حاجی‌فیروز ذکر شده و آن‌را «بقایای نفرت‌انگیز عهد توحش و برده‌داری» نامیده
سبک کار و محتوای ترانه‌ها
هیچکس صدای کلفت زنگ‌دارو خش‌داری دارد و متن ترانه‌هایش را خودش می‌آفریند. ترانه‌های او آکنده از اصطلاحات و تکیه‌کلام است، و استفاده از ادبیات خیابانی و کوچه‌بازاری، موسیقی او را برای عامه قابل‌فهم و جذاب کرده‌است.
به نوشته پرویز جاهد، «آهنگ‌های رپ هیچکس، درونمایه اجتماعی قوی‌ای دارد و بیانگر تنش‌ها و تضادهای اجتماعی جامعه امروز ایران است. سرخوردگی‌ها، سرکوب‌ها، عقده‌های طبقاتی و روانی و سرکشی‌ها و عصیان‌های جمعی در شعر ترانه‌های هیچکس به چشم می‌خورد... بسیاری، موسیقی هیچکس را صدای اعتراض نسل جوان ایرانی و بیانگر روح ناآرام، بی‌قرار و سرکش آنان می‌دانند.»
امیر عزیزمحمدی، روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه معتقد است که هیچکس فراتر از یک خواننده رپ، و تجلی مدرن شاعران کلاسیک زبان فارسی است؛ چرا که این قرارگیری شعر کلاسیک فارسی در وزن‌ها بوده که آن را در طی سده‌ها حفظ کرده‌است (و هیچکس نیز همین کار را می‌کند).
برخلاف اغلب خوانندگان رپ فارسی، ترانه‌های هیچکس مؤدبانه است و او در ترانه‌هایش از فحاشی و کلام‌های رکیک یا ستایش از فرهنگ اسلحه و مواد مخدر دوری می‌کند. هیچکس در ترانه‌هایش خط‌قرمزهایی را برای خود تعیین کرده چون «آهنگ‌هایش را خانواده‌ها گوش می‌کنند و نمی‌خواهد روی جوانان اثر منفی بگذارد». هیچکس در ترانه‌های خود، از خدا و وطن‌پرستی صحبت به میان می‌آورد.او می‌خواهد در اثرهایش پیام داشته باشد و دلیل آن را این طور بیان می‌کند:
وقتی می‌بینی که یه قدرتی داری و می‌تونی تأثیر بگذاری، چرا از آن به صورت مثبت استفاده نکنی؟
خدمت به جامعه یکی از مضامینی است که هیچکس به دنبال آن است:
کلاً آدم باید همیشه در حال خدمت به بشر و وطنش باشد. می‌دانی چه می‌گویم؟ یعنی حتماً قضیه سرباز بودن این نیست که بروی بجنگی. موضوع خدمت کردن است. حالا هر کسی در هر سنی به نوبهٔ خودش می‌تواند خدمتگزار مردم باشد... راستش چندسالی است که این طرز تفکر را پیدا کرده‌ام. چون وقتی من شروع کردم بچه بودم و چیزی حالیم نبود! اوایل همین طوری سر کل‌کل و این داستان‌ها رو آوردم به رپ؛ ولی کمی که گذشت، بالاخره آدم وقتی سن‌اش می‌رود بالاتر، عقلش بیشتر کار می‌کند.
هیچکس در تک آهنگ اخیر خود که با نام بنگ پخش شد مردم را به دوری از اعتیاد به مواد مخدر فرا خوانده است.
موانع قانونی
او در پاسخ به سؤالی در مورد این که در کارش با چه موانع قانونی روبرو شده، می‌گوید «همش در حال فراریم...» و به یکی از ابیات ترانه زندان اشاره می‌کند: «من زندان نمی‌خوام برم، بگو چرا داری منو هل می‌دی؟»
هیچکس برای آلبوم جنگل آسفالت موفق به دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشد –چرا که از دید مسئولان سبک موسیقی او غربی و مبتذل بود–و نهایتاً آن را به شکل یک آلبوم زیرزمینی روی اینترنت منتشر کرد. او همچنین اقدام به ضبط چند نماهنگ بدون مجوز در خیابان‌های تهران نموده که مطابق قوانین ایران می‌تواند مستوجب مجازات حبس باشد؛ دلیلی که موجب خودداری بسیاری از خوانندگان زیرزمینی (برخلاف هیچکس) از این کار بوده‌است.
هیچکس در اواخر سال ۱۳۸۶ به اتهام «ترویج و انتشار موسیقی بدون مجوز» از سوی دادگاه فراخوانده‌شد و با تأمین قرار وثیقه ۵ میلیون تومانی و به قید تعهد نسبت به عدم خواندن موسیقی رپ بدون مجوز، تا زمان تشکیل دادگاه آزاد شد.
برگرفته شده از biosystem.blog.ir